Postępowanie po śmierci osoby bliskiej

• 

Śmierć osoby biskiej, dla wielu osób jest traumatycznym przeżyciem i dużą stratą, powodującą niejednokrotnie emocjonalne załamanie, jednakże wiąże się z dopełnieniem szeregu formalności, bez których nie sposób uniknąć ewentualnych kłopotów oraz niespodziewanych kosztów

I KARTA ZGONU

W pierwszej kolejności należy o śmierci osoby bliskiej powiadomić lekarza rodzinnego, bądź lekarza pogotowia ratunkowego – w przypadku śmierci w domu. Gdy mamy do czynienia ze śmiercią, która nastąpiła w szpitalu lub innym ośrodku zdrowia, wtedy obowiązek informacyjny przechodzi na lekarza prowadzącego, który wystawia KARTĘ ZGONU.

II AKT ZGONU

Śmierć osoby bliskiej należy również zgłosić w urzędzie stanu cywilnego, właściwym dla miejsca zgonu. Zgłoszenia śmierci dokonuje się w terminie trzech dni od daty wystawienia karty zgonu.  Jeśli osoba zmarła na skutek choroby zakaźnej, zgłoszenie musi być dokonane w przeciągu 24 godzin od momentu zgonu. Pamiętaj, iż zgłoszenia do USC należy dokonać przed pogrzebem zmarłego.

Zgłoszenia może dokonać:

– współmałżonek osoby, która zmarła,

– pozostała rodzina zmarłej osoby, np. dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, brat, siostra, teściowa,

– pełnomocnik jednej z powyższych osób.

Do zgłoszenia zgonu w Urzędzie stanu cywilnego należy przygotować:

– kartę zgonu,

– dowód osobisty zmarłej osoby,

– swój dokument tożsamości do okazania (np. dowód osobisty lub paszport).

Podkreślenia wymaga, iż wydanie aktu zgonu jest BEZPŁATNE.

Akt zgonu zostanie wydany przez Kierownika USC  zaraz po zarejestrowaniu zgonu, czyli w dniu jego zgłoszenia.  Wydawany jest jeden bezpłatny odpis skrócony aktu zgonu.(Jeśli z przyczyn technicznych nie będzie możliwości rejestracji zgonu w dniu zgłoszenia, Kierownik USC zobowiązany jest zamieścić o tym fakcie odpowiednią adnotację w karcie zgonu o zgłoszeniu zgonu. Ten dokument pozwoli na dopełnienie formalności związanych z pogrzebem, a Kierownik USC zarejestruje zgon w najbliższym możliwym terminie i wyda dwa odpisy zgonu, doręczone w sposób ustalony z osobą zgłaszającą. Przy czym jeden odpis jest dla zgłaszającego, drugi należy przekazać administracji cmentarza.)

Gdy zgłosisz zgon, osoba zmarła zostanie automatycznie wymeldowana z miejsca pobytu stałego lub czasowego, a jej dowód osobisty zostanie unieważniony.

 III URLOP OKOLICZNOŚCIOWY

Pracodawca zobowiązany jest udzielić pracownikowi urlopu okolicznościowego na czas obejmujący:

2 dni  w przypadku zgonu i pogrzebu małżonka pracownika, jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy,

1 dzień w przypadku zgonu i pogrzebu siostry, brata pracownika, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.

Za czas urlopu okolicznościowego pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, które jest liczone według zasad dotyczących wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.

IV ZASIŁEK POGRZEBOWY

Należy pamiętać, że osoby, które pokryły koszty pogrzebu, mogą ubiegać się o zasiłek pogrzebowy w ZUS.

Zasiłek przysługuje: Członkowi rodziny, pracodawcy, domowi pomocy społecznej, gminie, powiatowi, osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego, osobie obcej, jeżeli pokryły koszty związane z pogrzebem osoby zmarłej.

Wskazać należy, iż zasiłek pogrzebowy przysługuje po śmierci osoby, która:

1. ma przyznaną emeryturę lub rentę,

2. ma przyznaną emeryturę pomostową,

3. jest ubezpieczona w ZUS,

4. ma przyznane nauczycielskie świadczenie kompensacyjne,

5. zmarła w czasie pobierania zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego  po ustaniu ubezpieczenia

6. jest cywilną niewidomą ofiarą działań wojennych, która pobierała świadczenie pieniężne,

7. pobierała świadczenie lub zasiłek przedemerytalny,

8. pobierała rentę socjalną,

9. zmarła wskutek wypadku lub choroby zawodowej powstałych w szczególnych okolicznościach

10. pobierała rentę z tytułu wypadku lub choroby zawodowej powstałych w szczególnych okolicznościach,

11. członka rodziny osoby wymienionej w punktach 1-4, 8 oraz 11.

Pamiętaj! Zasiłek pogrzebowy przysługuje tylko z jednego tytułu!

Wysokość zasiłku dla członka rodziny wynosi 4.000 zł, niezależnie od wysokości poniesionych kosztów pogrzebu. Natomiast osobie obcej lub pracodawcy, domowi pomocy społecznej, gminie, powiatowi, osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego do wysokości poniesionych kosztów, jednak nie więcej niż 4.000 zł.

Dokumenty należy złożyć w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której zorganizowano pogrzeb i  w związku ze zorganizowanym pogrzebem. Po upływie tego terminu, zasiłek nie będzie już zasadny.

ZASIŁEK POGRZEBOWY JEST WOLNY OD PODATKU DOCHODOWEGO

V ODPRAWA POŚMIERTNA

Jeżeli zgon osoby najbliższej nastąpił w czasie trwania stosunku pracy lub po jego rozwiązaniu, jednakże w czasie pobierania przez pracownika zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby.

Prawo do odprawy pośmiertnej powstaje niezależnie od stażu pracy zmarłego, przyczyny śmierci, a w razie zatrudnienia u kilku pracodawców odprawa przysługuje od każdego z nich.

Prawo do odprawy mają małżonek oraz osoby spełniające warunki do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach. Jednakże małżonek będący w separacji w chwili śmierci pracownika nie nabywa prawa do odprawy!

WYSOKOŚĆ ODPRAWY zależy od stażu pracy u danego pracodawcy oraz liczby osób uprawnionych. Każda osoba uprawniona do odprawy powinna otrzymać jednakową jej część od pracodawcy osoby zmarłej. Odprawa obliczana jest, jak ekwiwalent pieniężny za urlop.

Pamiętać należy, iż przepisy Kodeksu Pracy przewidują możliwość zwolnienia się pracodawcy z obowiązku zapłaty odprawy. Taka sytuacja zachodzi, gdy pracodawca zawarł z zakładem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia pracownika na życie, skutkiem czego w razie śmierci, osoby uprawnione powinny otrzymać odszkodowanie w wysokości nie niższej niż wysokość odprawy.

ODPRAWA POŚMIERTNA JEST WOLNA OD PODATKU DOCHODOWEGO

VI RENTA RODZINNA

Przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w momencie śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy bądź spełniała warunki wymagane do uzyskania któregoś z tych świadczeń. Podkreślenia wymaga, iż renta ta przysługuje również uprawnionym członkom rodziny zmarłego, który w chwili śmierci pobierał zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

Uprawnieni do renty rodzinnej są:

1. dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione,

2. przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka,

3. małżonek,

4. rodzice.

VII SPADEK

Po śmierci spadkodawcy można dziedziczyć spadek, który może zostać przyjęty lub odrzucony. Na podjęcie decyzji potencjalny spadkobierca ma sześć miesięcy od chwili dowiedzenia się o śmierci spadkodawcy. Oświadczenie o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku składa się przed sądem składając wniosek o stwierdzeniu nabycia spadku lub przed notariuszem, który na tę okoliczność wystawia akt poświadczenia dziedziczenia.

Po zarejestrowaniu u notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia lub od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu, spadkobierca musi zgłosić spadek w Urzędzie Skarbowym. Tylko spadkobiercy z pierwszej grupy, czyli najbliższa rodzina są zwolnieni z podatku od spadku.

Podstawa prawna

• Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz.U.2020.463 t.j. z dnia 2020.03.17)
• Ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz.U.2019.1473 t.j. z dnia 2019.08.06)
• Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2020.53 t.j. z dnia 2020.01.13).
• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (Dz.U.2019.1040 t.j. z dnia 2019.06.05)
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz.U.2019.1145 t.j. z dnia 2019.06.19)